روز جمعه قیمت ذرت که بهعنوان خوراک دام استفاده میشود 25 دلار در هر بوشل افزایش یافت. این قراردادها برای ماه جولای (تیر و مرداد) یعنی دو ماه آینده بسته شده و مفهوم آن این است که همچنان قیمت این محصول استراتژیک در ماههای آتی رو به بالا خواهد بود.
قیمت این محصول استراتژیک در ماه گذشته هم با افزایش بیسابقه مواجه بود و از 559 به 660 دلار در هر بوشل رسید، یعنی 101 دلار افزایش یافت. قیمت هر بوشل ذرت که واحد سنجش وزن این محصول است با 25 دلار افزایش به قیمت 673.25 دلار به فروش رفت.
افزایش قیمت محصولات اساسی تنها محدود به ذرت نیست بلکه قیمت محصولاتی مانند گندم و دانههای روغنی هم افزایشهای زیادی داشتند، بهطوری که قیمت گندم روز جمعه آخرین روز کاری هفته 5.75 دلار در هر بوشل گرانتر شد.
بلومبرگ مینویسد، بازارهای جهانی سال 2021 را با جهش قیمت در انواع کالاهای اساسی شروع کرده و به دلیل رشد مناسب اقتصادی که پیشبینی شده بعید است این مسیر عوض شود. افزایش قیمت در همه محصولات اساسی از ذرت گرفته تا گندم و انواع فلزات اساسی دیده میشود.
بر اساس این گزارش، ایران بیش از 75 درصد نیاز خود به خوراک دام و 90 درصد نیاز به دانههای روغنی را وارد میکند درباره گندم هم برخی سالها واردکننده است سال گذشته سه میلیون تن گندم وارد کرد. گفتنی است خوراک دام برای کشور 80 میلیونی ایران کالایی راهبردی محسوب میگردد. بخشی از نوسانات قیمت گوشت قرمز و سفید که مدتها است همنشین سفره خانوارها شده، ناشی از کمبود عرضه است که همین موضوع ریشه در افزایش قیمت نهادههای دامیدارد.
از آنجا که بخش قابل توجهی از این نهادهها وارداتی هستند، نوسانات قیمتهای جهانی در کنار افزایش نرخ ارز داخلی، تأمین این کالاها را به مشکل مواجه میکند. به همین علت باید برای این موضوع فکری اساسی شود.
یکی از راهکارهای کارشناسان برای کاهش اثر وابستگی به واردات نهاده، تغییر خوراک دام و دانههای روغنی مورد استفاده در کشور است. بهعنوان مثال گفته میشود اقلیم ایران برای تمرکز بر تولید کلزا مناسبتر است و با افزایش سطح کشت این دانه روغنی میتوان بهرهوری را بالاتر برد.
از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند تغییر الگوی تغذیه دام و طیور به استفاده از انواعی از پسماندهای محصولات کشاورزی، نه تنها وابستگی به واردات نهاده را کاهش میدهد که در برخی موارد مقویتر میباشد.
یک راهکار دیگر سرمایهگذاری در تولید نهادههای دامیاست بهطوری که به خودکفایی نسبی در این حوزه بیانجامد. تجربه موفق تولید خوراک دام در برخی مناطق کشور که در همین دولت صورت گرفت میتوانست چراغ راه کشاورزی کشور باشد.
ضمن اینکه اگر آب کم است پس چگونه طبق اذعان دولت 17 استان کشور درگیر کشت برنج شدهاند که هم به آب فراوان نیاز دارد و انتقاداتی به کشت آن وارد است و هم به اندازه نهادههای دامی ضرورت ندارد. نکته دیگر درخصوص بهانه کمآبی اینکه با توسعه تکنولوژیهای نوین کشاورزی و تولید اقلام جدید با آب بری بسیار کمتر، بخشی از این مشکل رفع شده است. همچنین با انجام راهکارهایی دیگر میتوان وابستگی به نهادههای دامی را کاهش داد مثلا با تبدیل خوراک از قبیل جو، ذرت و سویا به کنستانتره حدود ۱۳ درصد از پرت آن جلوگیری میشود، بخشی از نهاده که بهصورت خام به مصرف دام میرسد بدون هضم از سیستم گوارش حیوانات خارج میشود اما وقتی به کنستانتره تبدیل شود بهطور کامل به استفاده دام خواهد رسید و به این ترتیب از مصرف بیشتر نهاده جلوگیری خواهد شد.
همچنین با اجرای مدیریت سنی در پرورش طیور گوشتی میتوان میزان وابستگی به نهاده را کم کرد وقتی طول دوره رشد طیور را از ۴۵ روز و بیشتر به ۳۷ روز برسانیم موجب کاهش ۵ درصدی مصرف نهاده میشود.
به هر حال به نظر میرسد با توجه به افزایش قیمتهای جهانی و کاهش دسترسی کشور به واردات، ناچاریم به سمت کاهش وابستگی برویم در حال حاضر سالانه ۹ و نیم میلیون تن واردات ذرت انجام میشود که اتفاقات بازار مرغ و روغن در اواخر سال گذشته و امسال نشان داد کشور باید به سمت کاهش جدی وابستگی به نهادههای دامی حرکت کند و حتی در مسیر خودکفایی، باید تغییر الگوی مصرف نهادهها و سایر محصولات نیز مورد توجه قرار گیرد.
اگر مسئله مهم خودکفایی در نهادهها و یا کاهش وابستگی به آن مشمول مرور زمان شود یقینا یکی از ابزارهای مهم دشمنان این ملت برای فشار بیشتر، تشدید محدودیتها در جهت واردات نهادهها و ایجاد مشکل در تامین امنیت غذایی کشور خواهد بود.